ล่ามต้องแปลให้รู้เรื่อง

นี่เป็นภาพที่ผมเซฟมาจากวีดีโอข้างล่างนี้
https://www.facebook.com/BBCThai/videos/1805833642971001/
ในฐานะล่ามและนักแปล ผมว่านักแปลท่านนี้เป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่า ล่ามควรแปลให้รู้เรื่อง ไม่ใช่แปลตามตัวหนังสือ

ซึ่งหลักการนี้ผมเน้นย้ำทุกครั้งในคอร์สสอนล่าม
ยกตัวอย่างในภาพนี้ ตัวหนังสือเขียนว่า 国の顔 โดย 国 แปลว่าประเทศ の แปลว่า ของ 顔 แปลว่าหน้าตา ดังนั้นถ้าแปลตรงๆ เราสามารถแปลได้ว่า หน้าตาของประเทศ ซึ่งคำแปลนี้ก็ถือว่าธรรมดาๆ ใครๆก็แปลได้
แต่การที่ผู้แปลท่านนี้ได้ใส่คำว่า ญี่ปุ่น ลงไปแทนคำว่า ประเทศ ในสำนวนแปลของท่านนั้นเป็นเพราะท่านเข้าใจบริบทว่า ในความเป็นจริงมีแต่คนไทยเท่านั้นที่อ่านบทแปลของท่าน ดังนั้นคำว่าประเทศ ในความรับรู้ของคนไทยอาจจะหมายถึง ประเทศไทย ก็ได้ เพื่อลดความผิดพลาดอันอาจจะเกิดแก่ผู้รับสาร ท่านจึงตัดสินใจใส่คำว่าญี่ปุ่นลงไปในสำนวนแปลนี้
ถ้าเป็นหนังจีนก็ต้องบอกว่า สุดยอดแห่งกระบวนท่าคือการทิ้งกระบวนท่าที่เรียนมาทั้งหมดแล้วตอบโต้ไปตามสถานการณ์
นี่ก็เป็นตัวอย่างหนึ่งของการ ทิ้งตำราไปแล้วแปลไปตามบริบท